Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 10 ilde büyük yıkıma yol açan 7.7 ve 7.6’lık depremlerde hayatını kaybedenlerin sayısı her geçen gün daha da artıyor. Asrın felaketinde son durumu paylaşan AFAD, “Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde toplam 38.044 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir.” açıklamasında bulundu.

Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde 11. güne girildi. Asrın felaketi Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay’da büyük yıkıma yol açtı. Deprem Elazığ’da da hasara neden oldu.

HAYATINI KAYBEDENLERİN SAYISI ARTIYOR

Asrın felaketine ilişkin son durumu paylaşan AFAD, “Depremlerin ardından 4.734 artçı deprem meydana gelmiştir. Alınan son bilgilere göre Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde toplam 38.044 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir.” açıklamasını yaptı.

AFAD açıklamanın devamında şunları aktardı:

“Bölgede AFAD, PAK, JAK, JÖAK, DİSAK, Sahil Güvenlik, DAK, Güven, İtfaiye, Tahlisiye, MEB, STK’lar ve uluslararası arama kurtarma personelinden oluşan toplam 29.160 arama kurtarma personeli görev yapmaktadır. Dışişleri Bakanlığı ile yapılan görüşmeler neticesinde diğer ülkelerden gelen ve görevi devam eden arama kurtarma personeli sayısı 11.488’dir. Ayrıca AFAD, Emniyet, Jandarma, MSB, UMKE, Ambulans Ekipleri, Yerel Güvenlik, Yerel Destek Ekipleri ve 9.908 gönüllü dahil olmak üzere, sahada görevlendirilen saha personel sayısı ile birlikte bölgede görev yapan toplam personel sayısı 264.389’dur. Afet bölgesine başta ekskavatör, çekici, vinç, dozer, kamyon, arazöz, treyler, greyder, vidanjör vb. iş makineleri olmak üzere toplam 12.600 araç sevk edilmiştir.

Afet bölgelerine 38 Vali, 160 Mülki İdare Amiri, 19 AFAD üst yöneticisi ile 68 il müdürü görevlendirilmiştir. Ayrıca, uluslararası yardımların koordinasyonu için 12 büyükelçi ve 16 Dışişleri Bakanlığı personeli bölgede görevlendirilmiştir. Bölgeye, personel ve malzeme sevkiyatı için hava köprüsü kurulmuştur. Hava Kuvvetleri, Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı 121 helikopter ve 78 uçak görev yapmakta olup bugüne toplam 7.940 sorti yapılmıştır. Bölgeye personel, malzeme sevkiyatı ve tahliye amacıyla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından 24, Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından 2 olmak üzere toplam 26 gemi görevlendirilmiştir.”

BAKAN KURUM: 577 BİN 689 BİNA İNCELEDİK

Öte yandan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, deprem faciasının yaşandığı illerdeki hasar tespit çalışmaları hakkında açıklama yaptı. Hasar tespit çalışmalarının 7 bin 100 uzmanla 10 şehirde yürütüldüğünü ifade eden Bakan Kurum, şunları söyledi:

“Malatya’mızda da ekiplerimiz; hasar tespit çalışmalarımıza hızla devam ediyor. Şu ana kadar, karadan ve havadan, şehirlerimizin dijital ikizleri üzerinden yaptığımız tespitlerimize göre, tüm illerimizde 577 bin 689 bina, yani 2 milyon 665 bin 317 bağımsız bölüm inceledik. Bunlardan 56 bin 80 binayı yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olarak tespit ettik. Bu da yaklaşık olarak 297 bin 122 bağımsız bölüme denk geliyor. Malatya’mızda da yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı 194 bin 885 bağımsız bölümden oluşan 39 bin 311 bina tespit ettik. 48 bin 622 bağımsız bölümden oluşan 10 bin 233 binayı yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olarak tespit ettik.”

YENİ AFET KONUTLARI

TOKİ’yle 81 şehirde 1 milyon 180 bin konut yaptıklarını belirten Kurum, “Konutlarımızın hepsi sapa sağlam ayaktadır. İki depremi hasarsız bir şekilde muhakkak hasarlar kısmı çizikler, sıva çatlakları var. Ama hasarsız birçok binamız var. Ama 1 milyon 180 bin konut dimdik sapasağlam ayaktadır. 20 yılda 3.3 milyon konutun dönüşümü Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde yapılmıştır. Bugüne kadar 24 milyon vatandaşımızın can ve mal güvenliğini teminat altına almış bulunuyoruz. Bu konutlar nasıl bu depremde sağlam durduysa 10 ilimizde de eşzamanlı Cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut seferberliğini yürütüyoruz” dedi.

“OLUŞAN KIRIKLARI DA HESAP EDİYORUZ”

Depremsellik açısından mikro bölgeleme etüt çalışmaları hakkında da bilgi veren Kurum, “Bir alanın depremsellik açısından uygun olup olmadığını mikrobölgeleme etüt raporuyla çalışmalarımızı yapıyoruz. Bu felaketle birlikte hem mevcut mikro bölgeleme çalışmaları, buna ilave yeni zemin etütleriyle birlikte jeolojik, jeofizik uzmanlarımızla birlikte oluşan kırıkları da hesap ederek seçtiğimiz alanlarda ayrıntılı jeolojik etüt yaparak bütün alanlarda bu çalışmalar yürütülmektedir. Depremin ağır hasar verdiği il ilçe merkezlerine ilişkin bakanlığımız ekipleri belediyelerle uyum içerisinde buralarda da ayrıntılı etütler yapmak suretiyle gerekli kısıtlamalara kat yüksekliklerini içerecek çalışmaları da yürütüyoruz. Bugün yıkılmış binalara baktığımızda fay hatlarına olan mesafelerinin kısmen dikkate alınmadığı, sıvılaşma sebebiyle binaların yan yattığı ya da yıkıldığı, zemin kalitesinin düşük olduğu yerlerde yıkımın daha fazla olduğunu da net olarak görüyoruz. İnşallah biz tüm Türkiye’de 10 ilimizde sürdürdüğümüz her yerde mikro bölgeleme etüt raporunu ayrıntılı zemin etüt raporlarını hazırlıyoruz. Nasıl 1 milyon 180 bin konutumuz ayakta durduysa orada nasıl bir anlayışla çalışma yaptıysak yeni konutlarımızda da bütüncül anlayışla çalışmalarımızı yürütüyoruz” diye konuştu.

ENKAZLAR GERİ DÖNÜŞÜME

Enkaz kaldırılmasıyla ilgili de bilgi veren Bakan Kurum, “Enkaz alanlarında da arama- kurtarma biten binaların yıkıklarını şehrin çeperleri olarak belirlediğimiz alanlara taşıyoruz. Burada da çevreye zarar vermeyecek anlayışla tedbir alarak yerinde tüm malzemelerin dönüşümünü burada kuracağımız konkasörlerden çıkacak malzemeleri altyapıda kullanmak üzere belediyelere tahsislerini gerçekleştireceğiz. Köylerin içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu alt yapılarında bu enkazları kullanacağız çevreye bir zarar vermesin diye. Asbestli demirlerle ilgili olarak demirleri ayrıştıracağız. Burada büyük bir titizlikle süreci yöneteceğiz.” ifadelerini kullandı.

11 ŞEHİRDE OHAL İLAN EDİLDİ

Depremin yaşandığı 11 şehir, genel hayata etkili afet bölgesi olarak ilan edildi. Arama-kurtarma faaliyetlerinin ve sonrasındaki çalışmaların süratle yürütülebilmesini temin için, Olağanüstü Hal kararı alındı. 11 şehirde OHAL durumu 3 ay sürecek.

OHAL İLE 11 İLDE NELER DEĞİŞECEK?

• Afet bölgelerinde yeniden yapılacak, değiştirilecek, büyütülecek veya esaslı tamir olacak yapıların tabi olacağı teknik şartlar hazırlanacak ve bir yönetmelikle tespit edilebilecekler.
• Her türlü taşıt ve iş makinası ücreti sonradan ödenmek şartıyla kullanılabilecek.
• Vali ve kaymakamlar hiçbir kayda tabi olmaksızın acil satın alma ve kiralama yapabilecek.
• Devlete ait taşınmazlar yetmezse tüzel kişilere ait bina ve araziler geçici süreyle kullanılabilecek.
• Afet bölgelerinde ordu, jandarma, vali ve kaymakamlar tarafından istenilenler yerine getirilecek.
• Afet bölgesi ilan edilen yerlerde haber ve ulaştırma cihazları ücretsiz olacak.
• Hastanelere sevk için hava ve deniz araçlarına el konulabilecek.
• Hasara uğrayan yerlerin imarı, başka yerlere nakli zorunluluğu hallerinde de kamulaştırma, konut yardımı da bu kapsamda olacak.