15 Mart 2025 tarihli Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi düzenlemesiyle — Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranı düşürülürken maktu vergi tutarı yükseltildi — sigara ve tütün mamullerinde yeni dengeler oluşuyor.

• Karar kapsamında, tütün içeren sigaralar ve tütün yerine geçen maddelerden yapılan sigaralarda uygulanan ÖTV oranı yüzde 53,5’ten yüzde 50’ye indirildi.
• Eş zamanlı olarak, paket başına uygulanan maktu vergi tutarı 8,39 TL’den 10,50 TL’ye yükseltildi.
• Vergi bileşiminin yeniden düzenlenmesinin temel amacı olarak, vergi gelirlerinde düşüş yaşanmadan tüketici fiyatlarının da aşırı artışına engel olunması gösterildi.
• Buna göre, sigara fiyatlarında maliyet artışının “1 lira” üzerinden yansıma çarpanı düşürüldü: eski düzenlemede her 1 lira maliyet artışı yaklaşık 4,4 lira fiyat artışına yol açarken, yeni düzenlemede bu çarpan yaklaşık 3,8’e çekildi.

• Vergi oranındaki düşüş tüketici açısından fiyatlarda hafif gerileme ihtimalini beraberinde getiriyor olsa da, maktu vergi tutarının artması bu etkiyi sınırlayabilir. Yeni düzenlemede örneğin 87 TL’lik paket sigarada vergi yükü 69,43 TL’den 68,60 TL’ye gerilemiş durumda.
• Öte yandan, yüksek fiyatlı markalarda ÖTV oranındaki düşüş daha belirgin avantaj yaratabilir; düşük fiyatlı markalarda ise maktu verginin artışı vergi yükünü artırabilir. Vergi uzmanı Ozan Bingöl bu durumu “düşük fiyatlı sigaralarda vergi yükü artarken, yüksek fiyatlı sigaralarda yük azalmış durumda” şeklinde değerlendiriyor.
• Düzenlemenin sektör üzerindeki bir diğer muhtemel etkisi kaçak sigara ile mücadele açısından tartışılıyor. ÖTV oranının yüksek olması pazarın kaçak ürünlere yönelmesini kolaylaştıran bir ortam yaratabileceği için bu değişimin bir dengeleme adımı olduğu yorumları yapılıyor.

Kimler için ne anlama geliyor?

• Tüketiciler için: ÖTV oranındaki indirim fiyatlarda bir miktar yatay hareket ya da hafif düşüş sağlayabilir. Ancak maktu vergi artışı nedeniyle bazı markalarda bu düşüş tam olarak gerçekleşmeyebilir.
• Sektör için: Markalar maliyet ve vergi yükü baskısına rağmen rekabet avantajı yakalayabilir. Özellikle premium markalar bu ortamdan olumlu etkilenebilir.
• Devlet açısından: Gelir kaybının önlenmesi amacıyla maktu vergi artırımı ile denge sağlanmış görünüyor. Yeni modelle enflasyonla mücadeleye vergi politikası açısından destek verilmiş durumda.

Bu düzenleme, sigara üzerindeki vergi yapısında dikkat çekici bir değişim olarak öne çıkıyor. Oranın düşürülmesi ve maktu tutarın yükseltilmesi; tüketici fiyatları, sektör dinamikleri ve devlet gelirleri açısından birbirine bağlı dengeleri yeniden şekillendiriyor. Önümüzdeki günlerde fiyatların, markalara göre farklılık gösterebileceği ve tüketici davranışlarının değişebileceği öngörülüyor.

Konya Ekspres Haber Merkezi MUHABİR: MEHMET EMİN ALTUNEL